Shfaqja e fundit e ekspozitës “Fatet e shqiptarëve të mbijetuar nga kampi Mauthausen” ishte në qytetin e Durrësit. E zhvendosëm ekspozitën pas Tiranës në Vlorë dhe në Durrës sepse në këto qytete u arrestuan një numër i konsiderueshëm personash gjatë regjimit nazist në Shqipëri 43-44. Më shumë se 600 persona u arrestuan edhe në Durrës, gjatë një operacioni të gjermanëve në 20 nëntor 43. Një memorial për këtë ngjarje është vendosur në Shijak Durrës për të kujtuar personat e arrestuar, vrarë dhe dërguar në kampin e përqendrimit.

Në ceremoninë e hapjes së ekspozitës në Durrës, ishin të pranishëm Ministrja e Standardeve dhe përfaqësuesja e qytetit të Durrësit në Kuvend, znj. Milva Ekonomi, kryetarja e Bashkisë së Durrësit znj. Emiriana Sako, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, z. Dorian Koci dhe shumë personalitete të tjera. qyteti i Durresit.

Një turne në ekspozitë shpjegoi të gjithë historinë e këtij projekti, afatin historik dhe itinerarin dhe fatin e shqiptarëve të dërguar në kampin e përqendrimit dhe historinë e të mbijetuarve. Në ceremoni kishim të afërmit e disa të mbijetuarve nga Mauthausen: Petraq Konduri, dielli i Stefan Kondurit (një nga të mbijetuarit e paraqitur edhe në dokumentarin e projektit) dëshmoi sërish kujtimet e babait të tij për vuajtjet në kamp. . Babai i tij punonte në krematorium dhe u detyrua të djegë të burgosurit e tjerë të vdekur ose gjysmë të vdekur në kamp.

Historinë e Ahmet Cekajt, një prej 8 të mbijetuarve të përfshirë në dokumentarin tonë, e ka treguar djali i tij, Fasilli Cekaj. Të gjithë pjesëmarrësit ndoqën dokumentarin dhe diskutuan me njëri-tjetrin për ato ditë tragjike të historisë sonë. Dokumentar këtu.

Ekspozita u vizitua nga nxënësit e shkollave të mesme të Durrësit, të shoqëruar nga mësuesit e tyre të historisë. Drejtoresha e DMO ALBANIA, znj. Eva Kushova, bëri të ditur hapat e ardhshëm të këtij projekti, i cili është në fokus edukimi. Një forum me akademikë dhe mësues të historisë do të vijojë në maj. Ndërkohë kurrikulat për studentët dhe mësuesit e historisë për të përfshirë këtë pjesë të historisë janë përgatitur nga historiani Marenglen Kasmi.

Për nxënësit e shkollave të mesme do të hapet një konkurs për ese dhe do të vijojë një seminar me studentë në tre qytete Tiranë, Durrës dhe Vlorë.